Het leven als leermeester?
(Achtergrondinformatie bij de jaartraining Define Your Future Self)
Wat moet je met jezelf aan in dit tijdsgewricht? Dat de behoefte aan zingeving toeneemt is wel duidelijk. Ik meen dat het huidige tijdsbeeld vraagt, zo niet schreeuwt om een nieuwe en vooral duidelijke en bruikbare set met waarden, principes en uitgangspunten die tegemoet komen aan onze verlangens zowel in de buitenwereld – de 3-dimensionale wereld waarin we dingen doen – als in onze binnenwereld – de voor anderen onzichtbare wereld waarin we betekenis geven aan alles dat we ervaren, met inbegrip van onszelf. En er is geen enkele reden te bedenken waarom we het niet goed zouden mogen hebben zowel op materieel en op spiritueel gebied.
Maar dan? Vanaf de jaren ’60 hebben zo ongeveer alle stromingen hun weg naar het westen gevonden, van sjamanisme tot en met het boeddhisme en alles wat daar tussen of buiten ligt. Voor wie niet overtuigd religieus is, is het een esoterische kermis geworden waar je tal van fragmenten vanuit welke traditie dan ook krijgt aangeboden. Waar je wel een warm gevoel kunt krijgen van gelijkgestemden met een hoog knuffelgehalte die het eigenlijk ook niet weten. En talloze goeroes en auteurs van bestsellers die je vertellen hoe je zou moeten leven. Wat wel duidelijk is, is dat de ‘gewone wereld’ niet deugt. Dat het de verkeerde kant is op gegaan en dat ze blij zijn dat ze daar afstand van genomen hebben. Wat op zich ook niet vreemd is als je kijkt naar de drie traditionele wegen van verdergaande menselijke ontwikkeling.
Verdergaande ontwikkeling: Drie wegen
Traditioneel kennen we de weg van de fakir die gericht is op volkomen beheersing van het fysiek. Niks mis mee en oefenvormen als yoga en tai chi zijn dan ook best populair geworden. Al doen spijkerbedden het vooralsnog wat minder goed hier. De tweede weg is die van de monnik die volkomen controle zoekt over zijn emoties. Devotie is dan het devies en bidden de manier waarop. Hoewel de Christelijke traditie nogal heeft ingeboet, ligt deze weg wel het meest dicht bij de westerse cultuur. En de derde weg is die van de yogi, die volkomen beheersing van het mentale nastreeft. Zo kennen hier het idee van meditatie, en je gedachten stilleggen.
Kenmerkend voor alle drie de wegen is de focus op volkomen beheersing van één van de drie intelligenties waarover we beschikken, fysiek, emotioneel en mentaal en de andere twee ondergeschikt worden gemaakt. Een ander kenmerk is het afwenden van, of in ieder geval het ondergeschikt maken van het normale maatschappelijke leven. Met als gevolg dat sommige oefeningen wel een plaats krijgen in het dagdagelijkse programma, maar dat de materiele en de spirituele werelden gescheiden blijven. Stoor me niet als ik aan het mediteren ben!
Of toch een vierde?
Ja, er is ook nog een vierde. Deze gaat uit van de gelijktijdige ontwikkeling van alle drie intelligenties en de verbetering van hun samenwerking. En… niet door afzondering van de gewone wereld maar juist door volledige participatie. Daarmee lijkt de filosofische traditie van de Vierde Weg het passende antwoord te zijn op wat we met onszelf aan moeten in dit tijdsgewricht. In de kern komt deze benadering er op neer dat ‘het gewone leven’ je leermeester wordt. Er zijn dus geen goeroes die je kunt volgen, wel mensen die zelf voldoende ervaring hebben en die je op weg kunnen helpen. Wat het met de andere drie wegen gemeen heeft is het idee dat we zoals we geboren, opgevoed en maatschappelijk functioneren slechts een fractie van ons potentieel gebruiken. Of zoals gezegd wordt: we beschikken over een villa, maar we leven in de kelder.
Een paar principes van deze weg uitgelicht:
- Maak het leven je leermeester: doe wat gevraagd wordt (en stel het niet uit tot morgen)
- Zelf verifiëren. Niets zomaar aannemen omdat het in een boek staat of omdat iedereen hetzelfde zegt.
- “The good housekeeper” is het startpunt: Verantwoordelijkheid kunnen nemen voor je eigen bestaan. Zorgen voor de mensen (en dieren) die afhankelijk van je zijn, zelf zorgen dat je spullen in orde zijn en onderhouden worden, je administratie op orde hebben en je belasting op tijd betalen.
- Het is geen religie maar respecteert alle religies. Boeddha, Lama, Christus en Mohammed zijn zowel gelijk belangrijk als complementair.
- Gevoel zit in jou, niet in de omstandigheden die dat gevoel oproepen: verantwoordelijkheid nemen voor je eigen gevoel en beleving en dit niet projecteren op anderen.
- Je zult eerst een sterke persoonlijkheid moeten ontwikkelen om daarna verder te kunnen.
De traditie van de Vierde Weg sluit niet alleen naadloos aan op wat er momenteel speelt, het is ook een ‘rijke’ traditie. Door de, relatief recente, opleving van een kleine eeuw geleden is de (uitgebreide) literatuur in een taal die dicht bij ons ligt. De belangrijkste boeken zijn ook nog gewoon verkrijgbaar. En gelukkig zijn er nog veel oefeningen ongeschonden bewaard gebleven, al zul je die niet snel in boeken vinden.
Op 10 maart start de jaartraining Define Your Future Self. Deze is volkomen in overeenstemming met de uitgangspunten van de Vierde Weg. In deze training krijg je alles aangeboden om ook jouw leven tot je leermeester te maken. Je bent welkom.
