Zolang als er mensen zijn, zullen ze zich hebben afgevraagd waarom ze bestaan, wie ze zijn, waarom ze hier zijn, wat ze met zichzelf moeten, hoe het hele verhaal van de schepping in elkaar zit en wat de zin of het doel van het leven nu eigenlijk is. De erfenis van deze zoekers en wetenschappers kennen we als boeken, religieuze en filosofische stromingen en theorieën die inmiddels vanuit alle windhoeken en van alle tijden beschikbaar zijn.
Het ‘zoeken naar waarheid’ kent historisch gezien drie verschillende manieren, ook wel wegen genoemd: de weg van de fakir, de weg van de monnik en de weg van de yogi. Deze drie wegen komen overeen met onze drie, duidelijk verschillende, menselijke eigenschappen: we hebben een lichaam, we hebben emoties en we hebben gedachten. De focus op de volledige beheersing van één van de drie leidt dan tot het verschil tussen de drie wegen. Zo probeert de fakir de absolute controle over zijn lichaam te krijgen, de monnik over zijn gevoel en de yogi over zijn gedachten. Wat ze met elkaar gemeen hebben is de volledige focus op de binnenwereld, en daarmee de afwijzing van de buitenwereld. Inmiddels zijn wel veel fragmenten van deze drie wegen bij ons bekend, vooral als oefeningen zoals yoga, tai chi (de weg van de fakir), bidden en goede werken (de weg van de monnik) en meditatie (de weg van de yogi).
Nu nog wat minder bekend, al hoop ik daar verandering in te brengen, is de traditie van de Vierde Weg. Dit is een filosofische stroming die niet uitgaat van of/of, dus niet van of de fakir, of de monnik of de yogi, maar van en/en. De Vierde Weg gaat uit van de gelijktijdige ontwikkeling en verbeterde samenwerking tussen je lichaam, je gevoel en je gedachten, en van het gelijkzijdig belangrijk maken van de binnenwereld en de buitenwereld. Karakteristiek aan de Vierde Weg is de ‘eis tot verificatie’, oftewel het zelf uitzoeken en ervaren of dat wat beweerd wordt klopt in plaats van het napraten van wat iemand beweert. Een andere eigenschap is de omarming en gelijkschakeling van alle religies. Verder kent de Vierde Weg geen ‘geboden’ of ‘verboden’, wel een aantal principes die je op jezelf kunt toepassen zoals bijvoorbeeld ‘je hebt het recht om niet negatief te zijn’. Geen moeten, wel een herinnering aan een meer bruikbaar alternatief.
Ook karakteristiek aan de Vierde Weg is dat ‘verdergaande individuele ontwikkeling’ gekoppeld is aan het ‘normale’ dagelijkse bestaan hier. Sterker nog: het is primair belangrijk dat je in staat bent om voor jezelf te zorgen, je huishouden op orde te hebben en je belasting op tijd te betalen. Eerst dus de focus op de verfijning van je persoonlijkheid om je dagelijkse bestaan zo aangenaam te maken als jij dat wilt en ervoor te zorgen dat je in staat bent om adequaat om te gaan met ‘wat het leven van je vraagt’. Dit impliceert het opgeven van mogelijke weerstanden om te doen wat van je gevraagd wordt. En daarmee ‘werk’ je weer aan je binnenwereld. Een aardige bijkomstigheid is dus dat de oefeningen die je helpen om in de buitenwereld prettig te functioneren dezelfde zijn als die om je binnenwereld meer op orde te krijgen.
De laatst bekende opleving van de Vierde Weg was in de jaren ‘20-’50 van de vorige eeuw. Doordat dit redelijk recent is, is de ‘nalatenschap’, bestaande uit tientallen boeken, honderden muziekstukken en talrijke oefeningen nog redelijk intact, begrijpelijk en toegankelijk. Het leunen op deze filosofische traditie impliceert dat er nog een uitgebreid vervolg en verdieping mogelijk is op wat in dit boek al beschreven staat. Je vindt hier dus geen trucjes met een beperkte houdbaarheidsdatum of beperkt bereik. Alles dat in mijn laatste boek “Bekijk het #makeyourselfcount” aan de orde komt is in overeenstemming met de traditie van Vierde Weg, met inbegrip van de oefeningen. Ter vergelijking met de ontdekkingstocht zou je dit boek dan ook kunnen zien als een beschrijving van de eerste etappe van een meerdaagse reis. Mocht je je alles wat in dit boek wordt behandeld al eigen hebben gemaakt, of als je nieuwsgierig bent naar meer, dan kan ik je geruststellen: er is meer. Veel meer..
